ವಚನಗಳ ಸ್ವರೂಪ :
ಲಿಂಗಾಯತರ ದಾರ್ಶನಿಕ, ಧಾರ್ಮಿಕ, ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ನಮಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಗುವುದು ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ಶತಮಾನದ ಮತ್ತು ಅನಂತರದ ಶರಣರು ರಚಿಸಿದ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ.
ತಾತ್ವಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳು
ಎಲ್ಲ ಧರ್ಮಗಳಿಗೂ ತಾತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ನೆಲೆಗಟ್ಟು ಇರುತ್ತದೆ. ನಾವು ಪೂಜಿಸುವ ದೈವದ ಸ್ವರೂಪ, ಕಾರ್ಯ, ಉದ್ದೇಶ, ಮಾನವನ ಸ್ವರೂಪ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಮಿತಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಜೀವನದ ಉದ್ದೇಶ, ಪರಲೋಕ, ಪ್ರಪಂಚ (ಸೃಷ್ಟಿ) – ಇವುಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಸಿದ್ದಾಂತಗಳೇ ತಾತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು. ಕೆಲವು ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಗ್ರಂಥರೂಪದಲ್ಲಿ (ಶಾಸ್ತ್ರ ಪುರಾಣಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದ್ದರೆ, ಕಾಡು ಜನಾಂಗದ ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಅವು ಕೇವಲ ತಲೆಮಾರಿನಿಂದ ತಲೆಮಾರಿಗೆ ಹರಿದು ಬರುವ ದಂತಕತೆಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಶರಣರು ತಮ್ಮ ತಾತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಪುರಾಣದ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸದೆ, ನೇರವಾದ, ಸರಳವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಭಾಷೆಯಲ್ಲೇ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಆ ಭಾಷೆಗೆ ವಚನ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಅವರ ತಾತ್ವಿಕ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲಿ - ಕೆಲವು ಅಮುಖ್ಯ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ - ಐಕಮತ್ಯವಿದೆ ಎನ್ನಬಹುದು.
