కుష్టగి కరబసవేశ్వరుడు

నాడు హనుమంతుడు సముద్రం లంఘించాడని
నేడు కోతి అరుగుల మీదుగా ఎగిరినట్లు
రాణిగారు మేడపై నెక్కిందని
దాసీ తిప్పపై నెక్కినట్లు
రాకుమారుడు గుర్రమెక్కాడని
కోతి కుక్కపై నెక్కినట్లు
మదించిన ఏనుగు సోమవీధిని చెరలాడిందని
మదించిన మేక బోయలవీధి సొచ్చి గొంతు విరుచుకొన్నట్లు
ఎద పై నున్న మగణ్ణి కాదని
పెరవూరి జారుని కొనియాడే జారిణిలా
కన్న, కన్నవారి నంతా పూజించే భండముండల
ముక్కిడి మొగాలను చూడజాలము కాక చూడజాలము
శివుని సాక్షిగా
అఖండ పరిపూర్ణ ఘనలింగ గురు చెన్నబసవేశ్వర
శివుని సాక్షిగా! /2257 ^[1]

కుష్టగి కరబసవేశ్వరుడు: నేటి కొప్పళ జిల్లాకు చెందిన కుష్టగి (తాలూక కేంద్రం) చెందిన కల్మఠంలో స్వామిగ వుండిన ఈయన తెలుగు సీమలోని నిడుమామిడి పీఠ పరంపరకు చెందినవాడు. పట్టుకంథ చెన్నబసవేశ్వరుడీతని గురువు. కాలం క్రి.శ.1700. అంకితముద్ర "అఖండ పరిపూర్ణ ఘనలింగ గురు చెన్నబసవేశ్వర" దొరికిన వచనాలు 99. ఈవచనాల సంకలనానికి "చిత్త సద్గతియ వచనాలు" అని పేరు పెట్టారు. గురుస్థుతి, అష్టావరణ ప్రశస్తినీ చేస్తూనే స్థావర లింగ పూజకుల్ని తిథివారాల్ని చూచేవారిని, డాంభిక భక్తుల్ని విమర్శిస్తాడు. ప్రాంతీయ మాండలికాన్ని ప్రయొగించడం, సహజమైన దృష్టాంతాలూ, తెరచిన మనసుతో నిండిన తిట్లూ, అంతే సరళమైన నీతిబొధ వీరి వచనాల ప్రత్యేక వైశిష్ట్యంగా చెప్పవచ్చును.

కులవధువును విడిచి వెలయాలిని మరలుగొనే
ఆ తులువల తలఎత్తి చూడకుమా మనసా!
వాడు గురుద్రోహి, లింగద్రోహి, జంగమద్రోహి
ప్రసాదద్రోహి, శివద్రోహి
వాడు పంచమహా పాతక పాషండుడు
వాని మొగము చూడరాదు కనుమా
అఖండ పరిపూర్ణ ఘనలింగ గురు చెన్నబసవేశ్వర
శివుని సాక్షిగా! /2260 ^[1]

తేనెలో పడిన ఈగలా
అడవిలో కళ్బుకటి వదలివేసిన పిచ్చివానిలా
ఎముకలు కొరికే కుక్కలా
మలము భుజించే పందిలా
మానినులను మరులుగొని చెడకుమా మనసా! అభిమాన హానిసుమా!
లింగాభిమానివై యుండి చూడుమా మనసా!
నిత్య ముక్తి కావాలంటేను
అఖండ పరిపూర్ణ ఘనలింగ గురు చెన్నబసవేశ్వర
శివుని సాక్షిగా! /2261 ^[1]

నర్తనశాలలో నర్తించే వనిత
ఝణఝణ కిణికిణి అని ఆడగా చూచి
ఎంగిలి పాత్రలు కడుగుతూ
ముక్కిడి దాసి గొణిగినట్లుగా
నెమలి పురివిప్పి ఆడిందని కుక్కతోక జాడ్చినట్లుగా
కోయిల కూసిందని కోడి పుచ్చము విప్పినట్లుగా
స్థిరత లేనివాని భక్తి జలారి తూముకడ పురుగులట్లు కనుమా
అఖండ పరిపూర్ణ ఘనలింగ గురు చెన్నబసవేశ్వర
శివుని సాక్షిగా! /2262 ^[1]