| మకుటం |
కలిదేవరదేవ |
| కాయకం:
|
శరణుల మైల బట్టలను శుభ్రపరచటం |
వేదం, విప్రుల బోధ
శాస్త్రం, సంతలో సందడి
పురాణం, తుంటరుల గోష్ఠి
ఆగమం, అనృతపు మాట
తర్క వ్యాకరణం, కవిత్వ ప్రౌఢి
ఇలా వీరి అంగము మీద లింగములేని భాష
ఈ కారణంగా
తన్ను తానెరిగిన అనుభావికన్నా మిన్న లేదన్నాడు
కలిదేవుడు /1896 [1]
మడివాళ మాచిదేవుడు: వీరనిష్ఠుడైన శరణుడితడు. బిజాపుర జిల్లా దేవర హిప్పరగి ఈయన స్వస్థలం. కల్యాణ నగరం కార్యక్షేత్రం. ఆరాధ్య దేవుడు కల్లినాథుడు. కావ్యాలు పురాణాలూ ఇతని పేరున్నాయి. శాసన, శిల్పాల్లోనూ ఇతని ఉనికి తెలుపబడింది. శరణుల మైల బట్టలను శుభ్రపరచటం ఈయన కాయకం.
మాచిదేవుని జీవతంలో జరిగిన ఘటనలనేకం. వాటిలో పైబడ వచ్చిన బిజ్జళుని మదమత్త గజాన్ని మర్ధించడం, బసవన్న గారిలోనూ పొడనూపిన ’అహం’ను అణిచివేయడం, ఇష్టలింగావశ్యకతను తెలియచెప్పటం, కల్యాణక్రాంతి తరువాత ఉళువి వైపు సాగిన శరణుల పటాలానికి నాయకుడై బిజ్జళుని సేనతో పోరాడి, శరణ సాహిత్యాన్ని రక్షించుకోవటం మున్నుగునవి ప్రాధాన్యతగల ముఖ్యఘట్టాలు.
"కలిదేవరదేవ" అంకితముద్రతో ఈయన రచించిన 354 వచనాలు లభించాయి, వీటిలో గణాచారనిష్ఠ డాంబికత, మౌఢ్యం, క్షుద్ర దైవారాధన, స్థావరలింగ పూజలను గురించి అత్యంత నిష్ఠూరంగా విమర్శించడం బాగా తెలియవస్తుంది.
Reference:
గ్రంథ ఋణం: వచనము (శరణుల వచన సంకలనం), కన్నడమూలం: డా||యం.యం. కల్బుర్గి, తెలుగు అనువాద
సంపాదకుడు: గుత్తి (జోలదరాశి) చంద్రశేఖరరెడ్డి, ప్రకాశకులు: బసవసమితి, బసవభవనం, బసవేశ్వర
సర్కిల్, బెంగళూరు-560001. ఐఎస్‍బిఎన్:978-93-81457-05-4. 2012.
[1] Number indicates at the end of each Vachana is from the book "Vachanamu",
ISBN:978-93-81457-05-4, Edited in Kannada by Dr. M. M. Kalaburgi, Telugu translation:
G. Chandrasekhara Reddy. Pub: Basava Samiti Bangalore-2012.
*
